سیستم گردش آب استخر تشکیل‌شده از لوله‌کشی از ورودی به خروجی، در این فاصلۀ یک موگیر، پمپ‌ها، گرمکن ها، فیلترها و تجهیزات کلرزنی نصب می‌شود؛ شکل (۲). این تجهیزات باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که افت فشار آب در مسیر گردش حداقل باشد. در تعیین سرعت گردش یا تعداد دفعات تعویض آب استخر در روز، از قانون «ترقیق متوالی» استفاده می‌شود. در انتهای یک‌بار گردش کامل، وقتی آب فیلتر و ضدعفونی می‌شود، درصد تصفیۀ آب ۳درصد، بعد از دو بار گردش حدود ۸۶درصد و بعد از سه بار گردش ۹۵درصد خواهد بود. بعد از سه بار گردش، افزایش درصد تصفیه اندک است و این نشان می‌دهد که با سه بار گردش آب به نحو مطلوبی تصفیه می‌شود. این نتیجه با بررسی انجام‌شده روی گردش سه‌باره آب در روز، ازلحاظ اقتصادی نیز تأییدشده است. جهت دستیابی به نتایج مدنظر بر اساس راندمان فیلتر، گردش آب باید تا پایان دورۀ گردش ادامه یابد. عمل ضدعفونی با تهیۀ دیدن مادۀ رسوبی برای غلبه بر آلودگی موضعی آب، به مثابۀ فاکتور ایمنی است.این مسئله در آینده جداگانه بررسی خواهد شد.
آنچه در این مطلب خواهید خواند
پمپ های مناسب سیستم گردش آب استخر:
مناسب ترین پمپ ها برای این نوع کار مداوم (تصفیه آب استخر)، پمپ‌های سانتریفوژ تک‌مرحله‌ای، دو مکشی با محفظۀ دو پارچۀ افقی و موتور محرک الکتریکی می‌باشند. پمپ می‌باید برنزی باشد و روی پایۀ بتنی نصب و تراز و محکم شوند. شکل‌های شمارۀ ۲ و ۳ روش‌های پیشنهادی تراز و محکم کردن پمپ در محل استقرار آن را نشان می‌دهند. پیچ‌های داخل فونداسیون باید هنگامی که پمپ به‌وسیلۀ فاصلۀ پرکن یا گوه در محل مستقر می‌شود، با دست‌بسته شوند و سپس پایۀ دوغاب‌ریزی شود. بعد از سفت شدن دوغاب، پیچ‌های فونداسیون محکم شده و تراز بودن پمپ بررسی می‌شود. هرگونه ناتراز پمپ با قراردادن فاصلۀ پرکن زیر پمپ یا موتور اصلاح می‌شود.
چنانچه پمپ در محلی نصب شود که لازم باشد سرصدای ناشی از ارتعاش پمپ محدود شود، سراسر فونداسیون پمپ باید روی بالشتک چوب‌پنبه‌ای قرار داده شود.این فونداسیون بتنی باید با چنان ابعادی ساخته شود که وضعیت آن حداقل دوبرابر وزن پمپ باشد. پمپ می‌باید تا حد ممکن نزدیک استخر و زیر خط سطح آب استخر نصب گردد. این اقصادی ترین حالت نصب پمپ بوده و غوطه‌وری دائمی پرده‌های پمپ را اطمینان می دهد.علی رغم اینکه پمپ‌های متناوب (سیلندر ـ پیستونی) قادرند دبی (آب مصرفی) و هد (افت فشار) لازم را تأمین کنند، نمی‌باید در چنین تأسیساتی به کار روند.این پمپ‌ها به آب جریانی به‌سمت فیلتر، حرکتی ضربانی می‌دهند که با آرامش لازم برای فیلتراسیون ایدئال مغایرت دارد. تأسیساتی با زوج پمپ موازی، جریان و گردش دائمی آب را به‌نحو ایده آلی تضمین می‌کند. نصب پمپ دوم یا رزرو این امکان را فراهم می‌آورد که هنگام تعمیر یا سرویس یکی از پمپ‌ها، گردش آب توسط پمپ دیگر بدون وقفه ادامه پیدا کند.
همچنین با استفاده از دو پمپ، کل آب سیستم را می‌توان ظرف مدت چهار ساعت تخلیه نمود. ظرفیت پمپ گردش دهندۀ آب باید به‌اندازه‌ای باشد که کل آب استخر را ظرف مدت هشت ساعت گردش دهد و فیلتری را در یک‌زمان با شدت جریانی معادل چهار تا پنج برابر شدت‌جریان عادی در فیلتر، پس شویی (back wash) نماید. اما هد پمپ (افت فشار) اساساً بستگی به نوع فیلتری دارد که با پمپ استفاده می‌شود. برای فیلترهای شنی فشاری افت فشار تقریباً ۵ تا ۱۵ لیبل است و ازاین‌رو استفاده از پمپ‌های سیرکولاتور فشارضعیف با هد تقریباً ۵۰ فوت آب، رضایت‌بخش خواهد بود.
اما فیلترهای خاک سیلیسی، بسته به مدتی که بدون تعویض خاک سیلیسی یا دیاتمایت کار می‌کنند، افت فشاری تا Lb35 ایجاد می‌نمایند. بنابراین چنانچه هد پمپ ۱۰۰فوت آب باشد، عموماً استفاده از فیلترهای خاک سیلیسی با پمپ سیرکولاتور رضایت‌بخش خواهد بود.
اگر پمپ انتخاب‌شده فاقد ظرفیت یکنواخت در فشارهای دهش مختلف باشد، به‌کارگیری کنترل‌کنندۀ شدت‌جریان یا تنظیم‌کنندۀ جریان لازم می‌آید، به‌ویژه هنگامی که فیلترهای نوع خاک سیلیسی استفاده شود. این تنظیم‌کنندۀ جریان عبارت است از شیری که در قسمت گردابی لولۀ ونچوری نصب‌شده و تحت تأثیر اختلاف فشار جریان آب در گذر از گلوی ونچوری عمل می‌کند. در مثال قبلی، برای استخری باظرفیت 120375گالن و سه بار تعویض کامل آب در ۲۴ ساعت، می‌توان سرعت گردش آب را به‌ترتیب زیر محاسبه کرد:
حجم 120375 گالن آب باید ظرف مدت ۸ یک‌بار گردش کند؛ یعنی:
گالن بر ساعت 15047=120375/8
و یا
گالن بر دقیقه 251=15047/60
مو گیرها :(Hair Inter Captors)
در سیستم گردش آب استخر، برای پمپ‌ها باید موگیر پیش‌بینی شود که کارش گرفتن مو و پارچه و سایر مواد خارجی معلق در آب قبل از ورود به دهانۀ مکش پمپ باشد. البته فیلترها نیز قادر به گرفتن مو و پارچه از آب جریانی هستند؛ ولی تمیزکردن آن‌ها ازاین‌گونه مواد خارجی، دشوارتر است. با تعبیه موگیر قبل از پمپ، می‌توان رشته‌های بلند مو و پارچه را قبل از اینکه وارد پوستۀ پمپ شوند، از آب جدا نمود. این امر از پیچیدن رشته‌های مو و پارچه به دور پروانۀ پمپ جلوگیری می‌نماید. موگیر تشکیل‌شده از غربال سبدی شکل قابل‌برداشت و نظافت که به‌گونه‌ای نصب‌شده است که آب از سمت داخل آن عبور می‌کند. این صافی یا غربال باید غیرقابل خوردگی باشد و قطر سوراخ‌های آن از یک‌هشتم اینچ بیشتر نباشد. همچنین مجموع مساحت‌های این سوراخ‌ها باید حدود ده برابر مساحت مقطع لولۀ ورودی باشد. با چنین مساحتی، افت فشار کاهش‌یافته و طول مدت کارکرد موگیر قبل از نیاز به تمیزکردن آن، افزون می‌گردد. باید در طرفین موگیر نصب شوند تا هنگام نظافت آن، مانع جریان یافتن آب به درون غربال گردند. باید موگیر به‌گونه‌ای طراحی‌شده باشد که بتوان غربال آن را سریعاً بیرون آورد و تمیز نمود. بدین معنی که پوستۀ گیردار باید با حداقل پیچ‌ومهره محکم شود یا از نوع یوغی شکل باشند. برخی از سازندگان موگیر، صافی مزدوج به کار می‌برند تا در صورت نیاز به نظافت هریک از غربال‌ها، وقفه‌ای در کار سیستم ایجاد نشود. این صافی شیر انتگرالی دارد که هنگام نظافت یک غربال، جریان آب را به‌سوی غربال دیگر برمی گرداند.
لایروبی مکشی(Vacuum Cleaning)
در سیستم گردش آب استخر، استفاده از لایروب مکشی را مقررات محلی الزامی نمی‌دانند؛ اما اغلب توصیه‌شده است و لذا به کار می‌رود. ورودی این لایروب به‌سمت مکش پمپ سیرکولاتور یا پمپی متصل می‌شود که مخصوصاً برای این منظور نصب می‌گردد. چنانچه ورودی این لایروب مطابق شکل ۲ در محل مناسبی قرار گیرد، می‌تواند تمامی کف استخر را تحت پوشش قرار دهد و لجن و رسوبات را به‌نحو مؤثری از آن بزداید. می‌باید برای تقریباً هر چهل فوت طول محیط استخر، دهانۀ مکش در نظر گرفته شود. اگر از پمپ سیرکولاتور برای لایروبی مکش استفاده می‌شود، این پمپ باید ارتفاع مکش مناسب داشته باشد و پروانه‌اش از نوع باز باشد. نوع دستگاه لایروبی برحسب اندازۀ استخر مشخص می‌شود. کف استخرهای بزرگ ممکن است یا با استفاده از وسیلۀ لایروبی کششی یا توسط شخص مجهز به کلاه غواصی و سایر لوازم، لایروبی شود. در استخرهای کوچک، عمل لایروبی را می‌توان توسط دستگیره‌های الحاقی به‌وسیلۀ لایروبی و از طریق راهروی استخر انجام داد.
جبران آب از دست رفته:(Make Up water)
در سیستم گردش آب، استخر جبران آب ازدست‌رفته به شمار شناگران و تبخیر آب بستگی دارد؛ البته چنانچه سیستم گردشی موردنظر باشد. بخش اعظم تلفات آب استخر مربوط به جابه‌جایی شناگران است و از طریق کف گیرهای کنارۀ استخر صورت می‌گیرد. اگر متوسط وزن هر شناگر 150 lb در نظر گرفته شود، می‌توان میزان تلفات آب را ترتیب زیر محاسبه کرد:
چنانچه در طول ساعت پیک کار استخر تعداد ۸۴ شناگر در آب باشند:
گالن/دقیقه 25/2 = ساعت 60/1 * گالن 1 /8/3 پاوند * 150 پاوند/شناگر * 84 شناگر/ساعت .
بنابراین میزان تلفات آب25/2 گالن در هر دقیقه خواهد بود. این حداقل حجم آبی است که می باید جبران شود و تعیین کنندۀ میزان به استخر وارد شود. اما چنان چه معیار طول مدت پرشدن استخر باشد، شدت‌جریان باید متناسباً اصلاح شود.
ممانعت از جریان معکوس 🙁 Preventing Back Flow)
هنگام واردکردن آب قابل‌شرب به داخل استخر، باید از اتصالات صلیبی اجتناب نمود. این امر از سیفوناژ معکوس آب آلوده استخر به داخل سیستم لوله‌کشی آب مشروب، وقتی فشار آب شهر به میزان چشمگیری کم شود، جلوگیری می‌کند. جهت اجتناب از اتصالات صلیبی، باید سیستم فشارشکن ایجاد کرد و این کار توسط پرکردن از فراز لبه‌های کناری استخر، استفاده از مخزن مکش یا استفاده از اتصالی که اصطلاحاً به آن اتصال نوسانی گفته می‌شود، عملی می شود.
پرکردن استخر از فراز لبه‌های کناری:
در این سیستم پرکردن که سیستم دستی است، آب ممکن است از طریق لوله‌ای از زیر تخته پرش به داخل استخر، از فوارۀ تزئینی در وسط استخر یا روی دیوارۀ استخر بالاتر از کف، به‌گونه‌ای که برفراز سطح سرزیر استخر باشد. گرچه به نظر می‌رسد این روش اقتصادی ترین شیوۀ واردکردن آب به استخر باشد، معایبی هم دارد. اولین عیب آن این است که هشت ساعت، یعنی به‌اندازۀ یک دور گردش کامل آب، طول می‌کشد تا آب تصفیه‌نشده ای‌که به استخر وارد می‌شود، تصفیه گردد. اگر میزان آب گرم نشده‌ای که برای جبران آب ازدست‌رفته وارد استخر می‌شود، زیاد باشد، ثابت نگه داشتن دمای آب استخر غیرممکن است. با استفاده از آبگرم کن دستی (غیر اتوماتیک) در مسیر آب جریانی، می‌توان این نقیصه را برطرف نمود. این امر خطر بی‌آب شدن پمپ و چرخیدن پروانه آن در هوا را به حداقل کاهش می‌دهد. این خطر از آنجاست که خط سیرکولاسیون آب استخر باید قبل از بازشدن خط جریان آب جبرانی بسته شود. اگر چنین نشود، آب استخر در گذر از لوله‌ها حالت موجی پیدا می‌کند و به‌دلیل کمبود مخزن مکش از سطح آب استخر، از این مخزن سرریز می‌کند. نصب یک شیر یک‌طرفه در خط لوله‌ای که از مخزن مکش می‌آید، امکان وقوع این امر را به حداقل می‌رساند. شکل 4 چگونگی نصب مخزن مکشی با شیر شناور لازم را به‌صورت نمونۀ نمونه نشان می‌دهد. ظرفیت مخزن مکش برای استخر قانونی باید حداقل ۵۰۰ گالن (دوبرابر ۲۵۰) باشد و برای نصب شیر شناور باید یک فوت ارتفاع اضافی نسبت به آب مخزن، برای آن منظور نمود. مطابق جدول ۳، قطر مخزنی با چنین ظرفیتی ۵/۴ فوت و ارتفاع آن ۵/۵ فوت می‌باشد. این تانک باید مجهز به اتصالات تخلیه و سرریز باشد.
اتصال نوسانی؛
برخی از مقررات استفاده از اتصال نوسانی را به‌شرط نصب شیر یک‌طرفه در مسیر لوله آورندۀ آب قابل‌شرب مجاز می‌شمارند. اتصال نوسانی باید به‌گونه‌ای نصب شود که بخش متحرک آن بتواند یا به آب شهر یا به لولۀ سیرکولاسیون آب استخر متصل شود، به‌نحوی‌که جهت جریان به پاشنۀ اتصال باشد. شکل3 نمونه یک اتصال نوسانی را نشان می‌دهد که می‌تواند به هر بخشی از سیستم گردش آب استخر متصل گردد. اما این امر مستلزم سوارکردن و پوشاندن همیشگی اتصال نوسان است.
مخزن مکش
مخزن مکش: مخزن مکش برحسب چگونگی ورود آب ممکن است به دو طبقه تقسیم شود:
- زمانی که مخزن بر فراز لبۀ کناری استخر نصب شود.
- وقتی مخزن زیر لبۀ کناری استخر نصب می‌شود، این مخازن معمولاً از فولاد کلاس A ساخته می‌شوند و درزهای آن جوشکاری می‌شوند و برای جلوگیری از خوردگی و پوسیدگی سریع عایق و قیراندود می‌شوند. مخزنی که روی لبۀ کناری استخر نصب می‌شود، ممکن است کوچک باشد؛ چون اندازۀ آن فقط به میزان آب جبرانی دارد. جریان آب از این مخزن به استخر ممکن است به‌صورت دستی یا اتوماتیک کنترل شود. برای جریان اتوماتیک، ممکن است لوله‌ای عمودی با سوئیچ شناور در سطحی که برای آب استخر درنظرگرفته‌شده است، جایی در طول استخر نصب شود.
سوئیچ شناور شیر مغناطیسی را که در مسیر آب جبرانی از مخزن به سیستم گردش و در سمت مکش پمپ آب، قبل از ورود به استخر تصفیه، ضدعفونی و گرم می‌شود. مزیت سیستم این است که مخزن مکشی، پروانه‌های پمپ را همواره پر از آب نگه می‌دارد. چنانچه مخزن زیر لبه‌های کناری استخر نصب شود، جریان آب جبرانی از مخزن مکش به‌صورت دستی کنترل می‌شود. در این صورت، باید شدت‌جریان آب جبرانی برابر دبی پمپ باشد و لذا قطر لولۀ مربوطه باید بزرگ تر در نظر گرفته شود. مخزن حداقل باید مقدار آبی را که پمپ ظرف دو دقیقه جابه‌جا می‌کند، در خود جای دهد تا اپراتور هنگام شنیدن آژیر پایین بودن سطح آب، بتواند شیر مخزن را ببندد.
سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر سیستم گردش آب استخر
( ضدجلبک ها و آنتی بایو فولینگ ها )