عیوب دیگ بخار و علت‌های ایجاد آنها در دیگ بخار

پیش از اینکه اشاره‌کنم به عیوب دیگ بخار، تعریفی دربارۀ دیگ بخار داشته باشیم. دیگ بخار سیستمی برای تولید آب گرم و بخارآب است. دیگ بخار شامل لوله‌هایی است که با طی یک سری پروسه به کمک انرژی گرمایی که از احتراق ایجاد شده است، گرم می‌شود. این فرایند در دیگ بخار، آب گرم و بخار آب تولید می‌کند. در تاسیسات کارخانه‌ها، پتروشیمی، صنایع غذایی و موتورخانه‌های گرمایشی ساختمانی، دیگ بخار استفاده می‌شود. گاهی ممکن است برای دیگ بخار اشکالات و معایب ایجاد شود و اختلال در عملکرد آن‌ها ایجاد شود. به‌عنوان‌مثال امکان دارد دیگ بخار به‌درستی آبگیری نکند یا پمپ هواگرفته باشد و کلید پمپ روشن نشود. گاهی ممکن است تخلیه آب دیگ بخار به‌خوبی انجام نشود.

جدول عیوب دیگ بخار که ممکن است در سیستم کار به وجود آید:

الف: دیگ آبگیری نمی کند:

در این مرحله ممکن است اشکالات زیر به‌وجودآمده باشد. جهت رفع آن اقدام کنید.

1. کلید پمپ روی حالت روشن نباشد.
2. آب منبع تغذیۀ دیگ تخلیه‌شده باشد.
3. شیر تغذیه آب که روی منبع نصب‌شده است، بسته باشد.
4. صافی آب رسوب گرفته یا کثیف شده باشد.
5. پمپ آب هواگرفته باشد.
6. دور موتور پمپ برعکس باشد.
7. اتصالات روی ترمینال پمپ صحیح یا محکم نباشد.
8. شیر تغذیه ورودی آب به دیگ بسته یا اشکال داشته باشد.
9. دستگاه کنترل‌کنندۀ سطح آب اشکال داشته باشد.
10. اتصالات الکتریکی دستگاه کنترل کنندۀ سطح آب صحیح یا محکم نباشد.
11. شناور گیرکرده باشد.
12. شیر زیر دستگاه کنترل‌کنندۀ سطح آب باز نباشد. (در دیگ‌های سایز بالا)
13. کنتاکتور پمپ آب اشکال داشته باشد.
14. اتصالات صحیح نباشد.
15. رله اضافه‌بار مربوطه عمل‌کرده باشد.
16. فیوز در مدار قدرت پمپ سوخته باشد.

ب: یکی دیگر از عیوب دیگر بخار، مشعل شروع به کار نمی کند.

1. ممکن است اشکالات زیر به‌وجودآمده باشد، برای رفع آن اقدام کنید.
2. کلید مشعل روی حالت روشن نباشد.
3. فیوز در مدار سوخته باشد.
4. کنتاکتورهای مربوطه اشکال داشته باشد.
5. دیگ در وضعیت قطع (lock out) باشد.
6. چشم الکتریکی در معرض نور قرار گرفته باشد.
7. رله اضافه بار مربوطه عمل کرده باشد
8. اتصالات بطور کلی محکم نباشند
9. درب مشعل محکم بسته نشده باشد.
10. مدار الکترکی اشکال داشته باشد

ج: موتورهای مشعل و فن کار می‌کنند و شعله ایجاد نمی‌شود. (عیوب دیگ بخار)

1. اتصالات صحیح یا محکم نباشند.
2. کلیدهای فشاری هوا عمل نکرده باشند.
3. میکرو سوئیچ های مسیر دمپر هوا و سوخت عمل نکرده باشند
4. منبع سوخت تخلیه شده باشد.
5. سوخت سرد است یا ترموستات خراب شده است در زمانی که دیگ با مازوت کار میکند
6. دور موتور مشعل یا پمپ سوخت یا موتور فن برعکس باشد.
7. صافی سوخت کثیف شده باشد.
8. شیرهای مسیر سوخت بسته باشد.
9. جرقه تولید نمی شود.
10. الکترودهای جرقه کثیف است.
11. تنظیم الکترود جرقه شکسته است
12. تنظيم الکترودها غلط است.
13. اتصالات کامل نیست.
14. ترانسفورماتور جرقه خراب است. مدل بوت منة الله يهداه
15. دمپر هوا گیر کرده است.
16. نسبت هوا و سوخت صحیح نیست.

د: مشعل روشن‌شده بلافاصله خاموش می شود. (عیوب دیگ بخار)

1. چشم الکتریکی کثيف .است
2. مانع در مسیر نور شعله و چشم الکتریکی قرار دارد.
3. اتصالات الکتریکی محکم نیست.
4. اتصالات الکتریکی در مدار چشم الکتریکی بر عکس بسته شده است
5. جریان دریافتی چشم الکتریکی کم است
6. نسبت سوخت و هوا مناسب نیست و شعله کامل ایجاد نمی شود.

ه: مشعل در حین کار خاموش می شود.

1. سوخت تمام شده است.
2. اشکالی در مسیر سوخت پیش آمده است.
3. پمپ سوخت از کار افتاده است.
4. آب داخل سوخت نفوذ کرده است.
5. در صورت استفاده از مازوت سوخت سرد شده است.
6. اتصالات الکتریکی شل شده است.
7. پمپ سوخت هوا کشیده است.
8. برای سلونوئید سوخت اشکالی پیش آمده است.
9. در تناسب سوخت و هوا اشکالی پیش آمده است.
10. چشم الکتریکی دارای اشکال شده است.
11. برق قطع شده است.
12. فیوز کنترل کننده مدار فرمان سوخته است.

و :شعله دود میکند.

1. تناسب سوخت و هوا صحیح نیست
2. در صورت استفاده از مازوت درجه حرارت سوخت کم است.
3. فشار سوخت زیاد است.
4. لوله های پاس دو و سه کثیف شده است
5. در مسیر دودکش اشکال پیش آمده است.
6. هوای محفظه احتراق کم است.

ز :مشعل دائماً خاموش و روشن میشود.( عیوب دیگ بخار)

1. بار دیگ نسبت به اندازه و ظرفیت آن کم است.
2. نشت لوله های مسی باعث اختلال کار در کلیدهای فشاری شده است.
3. کلیدهای فشاری معیوب شده است.
4. درب مشعل محکم بسته نشده است.

علل ایجاد عیوب دیگ‌های بخار

انفجارهایی که در دیگ بخار روی می‌دهد، به دلایل زیر است:

1. رسیدگی کمتر به کار و عملکرد سیستم اتوماتیک دیگ‌های بخار، همراه با اعتماد کامل به سیستم‌های کنترل اتوماتیک که برای پیشگیری از ازدیاد فشار و… درنظرگرفته‌شده اند. سیستمهای کنترل ممکن است به دلایل مختلف بدکار شوند؛ ازاین‌رو نصب آن‌ها می‌تواند به حسن کاذب از نظر ایمنی دستگاه منجر شود.
2. تعلل در آزمایش شیرهای اطمینان به طور منظم و استوار
3. تعلل در نگهداری دیگ بخار و وسایل کمکی به‌طور صحیح در این حالت، شامل دستگاه قطع کنندۀ جریان سوخت برای حالت آب پایین نیز می‌شود. غالباً درمورد دستگاه‌های تصفیه آب شست‌وشو و رسیدگی به سیستم‌های کنترل از نظر نگهداری اعمال می شود.
4. با پیچیده‌ترشدن طرز قرارگیری سیستم کنترل در دیگ‌های بخار اتوماتیک، ناخنک زدن و مداخله در این سیستم یا سدکردن کنترل‌های ایمنی ممکن است به ایجاد نقص در دیگ منجر شود.
5. سرعت بیشتر احتراق همراه با سوختی که در فضای کورۀ معلق مانده در دیگ‌های بخار جمع‌وجور امروزه وجود دارد، ممکن است سریعاً به احتراق ناقص منجر شود (از نظر نسبت سوخت به واکه در قسمت دود دیگ بخار ایجاد انفجار می‌کند. این مسئله زمانی روی می‌دهد که سیستم‌های کنترل ایمنی به‌اندازۀ کافی سریع عمل نکنند.
6. نکته‌ای که درزمینۀ انفجار دیگ بخار باید مدنظر قرار گیرد، این است که ممکن است یک دیگ بخار کوچک موجب خسارت و وحشتناکی شود؛ زیرا درحقیقت، دیگ‌های کوچک به‌دلیل کوچک بودن بیشتر در معرض فقدان رسیدگی و توجه لازم قرار می‌گیرند؛ درحالی‌که در دیگ‌های بزرگ بخار این امر صدق نمی‌کند. به‌هرحال، پیروی دقیق از آیین‌نامه‌ها برای ساخت و افزایش بازدهی در امر نگهداری و بازرسی، عملاً امکان وقوع وقایعی از این نوع را کاهش می دهد.